Brenna Spector lijdt aan de uiterst zeldzame neurologische aandoening hyperthymesia. Hierdoor kan zij zich tot in detail alles wat zich in haar leven heeft afgespeeld, herinneren. De aandoening ontstond als gevolg van een trauma dat optrad toen haar oudere zusje Clea op een dag bij een vreemde in de auto stapte en verdween. Brenna is nu prive-detective en gespecialiseerd in het opsporen van vermiste personen waarbij de aandoening van grote waarde is.

De zesjarige Iris Neff verdwijnt spoorloos tijdens een barbecue. Elf jaar later verdwijnt Carol Wentz, die ook op de barbecue aanwezig was. In het huis waarin Iris woonde wordt Carols portemonnee gevonden met daarin een velletje papier waarop het telefoonnummer van Brenna staat. Nelson, de echtgenoot van Carol huurt haar in om zijn verdwenen vrouw op te sporen. Brenna ontdekt dat Carol een obsessie had voor de verdwijning van Iris en een omvangrijk archief over haar zaak bijhield, dat ze goed verstopt in haar huis bewaarde. Het onderzoek naar de verdwijning van Carol wordt na een aantal dagen een moordonderzoek wanneer Carol vermoord wordt aangetroffen in de kofferbak van haar auto die al die tijd geparkeerd was in de garage van de echtelijke woning. De verdenking valt op Nelson maar Brenna vermoedt dat deze zaak veel groter is dan iedereen wil geloven. Zij gaat haar eigen weg in het onderzoek maar wisselt wel informatie uit met politierechercheur Nick Morasco. Als mensen van wie het vermoeden bestaat dat zij meer weten over de verdwijning van Iris en Carol, worden bedreigd of vermoord en ook Brenna het gevoel heeft dat ze goed op haar hoede moet zijn, begint het idee te groeien dat er veel meer aan de hand is. Iets groots dat een ontvoering en een moord overstijgt.

Zwijgend bracht Morasco haar terug naar haar auto. Hij was hier, zei hij, omdat een van de buren de politie had gebeld om te melden dat er een verdacht voertuig voor het voormalige huis van Lydia Neff stond. Maar hoewel hij redelijk tevreden leek met Brenna’s uitleg – Nelson Wentz heeft me ingehuurd om Carol op te sporen en omdat ik in de buurt was, dacht ik: ik ga kijken waar ze haar portefeuille hebben gevonden en daarna kan ik misschien met de betrokken politiemensen gaan praten – bleef hij haar met een vreemde, zijdelingse blik aankijken. Ze had verwacht dat hij haar meer vragen zou stellen, en toen ze bij haar auto stonden, kreeg ze haar zin. Hoewel het natuurlijk niet de vraag was die ze had verwacht. ‘Weet Nelson Wentz dat je vroeger een van Errols Angels bent geweest?’
Brenna keek hem verbaasd aan.
‘Kom op,’ zei hij. ‘Je weet heus wel dat jullie zo werden genoemd. Volgens mij was het Ludlow zelf die de naam heeft verzonnen.’
‘Ken je Errol Ludlow?’
Morasco haalde zijn schouders op. ‘Niet persoonlijk, maar als privédetective geniet hij een zekere faam.’
‘De faam van doortrapte schoft, bedoel je.’
Morasco veroorloofde zich een half glimlachje.
‘Nou, het is wel zo. Ik heb drie jaar met die man gewerkt. Ik weet wat voor reputatie hij heeft en geloof me, die is dik verdiend.’
‘Hm, als jij het zegt…’
‘Maar ik vraag me twee dingen af.’
‘Ja?’
‘Ten eerste, waarom zou het Nelson Wentz iets kunnen schelen dat ik vroeger voor Ludlow heb gewerkt?’
Morasco haalde zijn schouders op. ‘Hij zou een mening kunnen hebben over een privédetective die een stel mooie meiden in dienst heeft om het vuile werk voor hem op te knappen.’ Hij boog zijn hoofd en keek naar de grond. ‘Zeker als
negentig procent van zijn zaken uit het betrappen van overspelige echtgenoten bestaat.’
‘Ik had werk nodig,’ zei Brenna. ‘Ik was met mijn studie gestopt omdat ik… ik wilde leren hoe je… mensen moest opsporen. Er waren weinig andere mogelijkheden.’
Hij bleef haar enige tijd aankijken. ‘Vanwege je zus.’
‘Wat?’
‘Je wilde leren hoe je mensen moest opsporen vanwege je zus, toch? Ze hebben haar nooit gevonden.’
Brenna staarde hem aan. Haar gezicht gloeide alsof Morasco’s ogen twee spotlights waren die warmte uitstraalden. ‘Oké,’ kon ze met moeite uitbrengen. ‘Dat brengt me bij mijn tweede vraag.

Alison Gaylin is een Amerikaanse journaliste die in diverse kranten en tijdschriften vooral over kunst en entertainment heeft geschreven. In 2005 debuteerde ze met de thriller Hide your eyes en met dat boek werd ze meteen genomineerd voor de prestigieuze Edgar Award. Met het boek en ze was (And she was) won ze in 2013 een Shamus Award. Zij heeft een mooie en elegante schrijfstijl waarmee zij de lezer trakteert op een origineel en intrigerend plot dat intelligent is geconstrueerd. Brenna Spector is een fascinerende en interessante hoofdpersoon. Een sympathieke speurder, vrouw en moeder die op unieke wijze het mysterie rond de verdwijning van Iris Neff en de moord op Carol Wentz onderzoekt en daarbij de neurologische aandoening waaraan zij lijdt knap in haar voordeel gebruikt. Soms gaat dat ongewild want prikkels die een herinnering veroorzaken kunnen op ieder willekeurig moment geactiveerd worden. Zij ontdekt zaken en feiten die via het reguliere politieonderzoek geheel of gedeeltelijk verborgen zouden blijven. Een tweede personage is de geweldige en helemaal te gekke Trent, de assistent van Brenna. Een man met veel humor en gepiercete tepels, die altijd op vrouwenjacht is, te strakke spijkerbroeken en visnet T-shrits draagt maar als computernerd voor Brenna van onschatbare waarde is. Zo zijn er meerdere goed uitgewerkte en levensechte personages in het verhaal.

Het verhaal heeft door de niet altijd even plezierige herinneringen van Brenna en de interactie met haar dochter Maya de nodige ontroerende momenten. In een paar zinnen en woorden slaagt Alison Gaylin erin een treffende sfeer te creëren. Het boek is on-Amerikaans en vrij van de stereotypen en clichés waar zoveel Amerikaanse thrillers mee zijn volgeschreven.

De spanning is vanaf de eerste bladzijde aanwezig en de spanningsboog wordt evenwichtig opgebouwd. Alison Gaylins schrijfstijl is dermate boeiend dat het verhaal, wanneer je even een leespauze inlast, steeds door je hoofd blijft spelen. De ontrafeling van het mysterie is onverwacht, onvoorspelbaar, overtuigend en geloofwaardig.

En ze was is een originele, solide en mooie thriller met een hartverwarmende Brenna Spector in de hoofdrol. Hoewel Alison Gaylin in Nederland nog geen grote schare fans heeft, geniet zij in de Verenigde Staten inmiddels grote bekendheid. Hopelijk brengt en ze was hierin verandering. Brenna Spector is een verademing.

****

Engelse titel: And she was
Vertaling: Martin Jansen in de Wal
Uitgeverij: De Boekerij - Amsterdam
ISBN: 978 94 6023 900 7

© 2014 Joop Liefaard