De wereld staat in brand. Het is 1941 en de Tweede Wereldoorlog woedt in alle hevigheid. IJsland is strategisch gezien van groot belang en bezet door Engelse en Amerikaanse troepen. In een appartement in Reykjavik wordt het lichaam gevonden van een handelsreiziger. De man blijkt op gruwelijke wijze te zijn vermoord en op zijn voorhoofd heeft de moordenaar met bloed een hakenkruis getekend. Flóvent die samen met de West-IJslander Thorson het politieonderzoek doet, denkt te weten wie het slachtoffer is maar als diens hospita het lijk op de snijtafel van de onderzoeksarts wil identificeren, blijkt dat het om iemand anders gaat. Een verwarrende ontwikkeling voor de onderzoekers.
Arnaldur Indriðason (1961) is de vermaarde misdaadauteur van IJsland die vooral bekend geworden is door zijn boeken over inspecteur Erlendur Sveinsson. Ze zijn in vele talen vertaald en hij werd meerdere malen genomineerd voor prestigieuze prijzen. Arnaldur Indriðason is vooral een verhalenverteller en hij vertelt die verhalen in een karakteristieke, ingetogen en melancholieke stijl. Ieder woord telt en iedere zin heeft betekenis. In Blauwzuur is dat niet anders. Hij schildert een mooi beeld over IJsland in oorlogstijd en de gevolgen die de bezetting voor de bewoners van het eiland heeft. Hij gaat in op de Situatie, het gebeuren waarin IJslandse vrouwen meer belangstelling aan de dag legden voor buitenlandse mannen dan voor autochtone IJslanders. Kritiek op de IJslandse samenleving gaat hij daarbij niet uit de weg.
Flóvent liet zijn blik door het appartement gaan, maar zag geen sporen van een gevecht. Toch was het duidelijk dat hier sprake was geweest van geweld in al zijn afschuwelijkheid. Op de vloer lag het lijk van een man die door het hoofd was geschoten. Het had alles van een keiharde liquidatie, waarbij het slachtoffer geen enkele kans had gekregen zich te verdedigen. Alle stoelen stonden nog overeind. De tafels waren niet van hun plaats geweest. Schilderijtjes hingen recht aan de muren. De ramen waren heel en gegrendeld; een inbraak kon het dus nauwelijks zijn. De voordeur van het appartement was niet beschadigd en was dichtgetrokken. De man met de schotwond in zijn nek had die dus voor zijn aanvaller opengedaan of open laten staan, niet wetend dat het zijn laatste daad zou zijn. Hij was blijkbaar net thuisgekomen: hij had zijn overjas nog aan en de sleutel van de voordeur in de hand. Een eerste snelle inspectie gaf Flóvent niet de indruk dat er iets uit het appartement gestolen was. De bezoeker had kennelijk alleen zijn gewelddaad willen plegen. Die had hij zo ten uitvoer gebracht dat de politiemensen die het eerst ter plaatse waren geweest de schok nog niet te boven waren. Een van hen had in de kamer overgegeven. Een andere was naar buiten gelopen en zei dat hij niet meer naar binnen wilde.
En dan is er natuurlijk het verhaal rondom de moord. Het verhaal is origineel, goed opgebouwd en mooi verteld, want Indriðason is en blijft een kundig verhalenverteller. De personages zijn goed uitgewerkt en de wijze waarop in die jaren werd omgegaan met medische ethiek en verspreiding van het nazisme op IJsland wordt met veel gevoel verwoord. Echt spannend wordt het verhaal nergens maar daar lenen de boeken van Indriðason zich ook niet zo goed voor.
Toch ontbreekt er iets aan het verhaal en dat zal de lezers die eerdere boeken van hem hebben gelezen zeker opvallen. Hoe lezenswaardig Blauwzuur ook is, het ontbreekt aan de intensiteit en de ontroering die de verhalen over inspecteur Erlendur Sveinsson zoveel glans geven. Flóvent mist het charisma van Erlendur en daardoor is de betrokkenheid een stuk minder. Erlendur stelt Flóvent een beetje in de schaduw. Het is echter niet alleen de figuur van Flóvent die het verhaal minder allure geeft, het is ook het verhaal zelf. Je kunt je er niet zo goed in verliezen en je wordt er minder door geraakt. Alles is net iets minder dan je van Indriðason gewend bent.
Blauwzuur is een goede thriller die ook een overtuigend beeld geeft van de tijd waarin hij is gesitueerd. Maar het is ook een boek dat het niveau van het eerdere werk van Arnaldur Indriðason niet haalt. Het is te hopen dat het gebrek aan kwaliteit in dit geval een uitzondering is.
IJslandse titel: Þýska húsið
Vertaling: Adriaan Faber
Uitgeverij: Q – Amsterdam
ISBN: 978 90 214 0288 8
© 2017 Joop Liefaard
Deze recensie verscheen eerder bij de Boeken en Leesclub De Perfecte Buren