SchemerspelWorldCat•LibraryThing•Google Books•BookFinder De 17 jarige Ragnar Einarsson is een in zichzelf gekeerde jongen die geen vlieg kwaad doet. Hij heeft een grote passie en dat zijn films. Hij slaat geen film over, bezoekt vaak de bioscoop en neemt met een cassetterecorder het geluid van de films op. Als in de Havenbioscoop de matinee is afgelopen en de zaal wordt gecontroleerd voor de volgende voorstelling, ontdekt de portier het levenloze lichaam van Ragnar. Hij is met messteken om het leven gebracht en Marion Briem die het onderzoek leidt, tast volledig in het duister. Wie wilde deze rustige jongen om het leven brengen? Wist hij misschien iets dat niet in de openbaarheid mocht komen?
De IJslandse schrijver Arnaldur Indriðason is bij het grote publiek vooral bekend geworden door zijn misdaadromans met inspecteur Erlendur als protagonist. In Schemerspel slaat hij een andere weg in. In dit verhaal, dat zich afspeelt in 1972 eist de kettingrokende inspecteur Marion Briem, de mentrix van Erlendur, in twee verhaallijnen de hoofdrol voor zich op. De eerste verhaallijn gaat over het onderzoek naar de moord op Ragnar. Daarbij laat Marion Briem zien dat zij/hij een uiterst scherpzinnige speurder is die kundig analyseert maar ook vertrouwt op intuïtie. Marion (de sekse laat Indriðason in het midden) ziet dingen en legt verbanden die anderen niet zien en leggen. Dat is haar/zijn grote kracht. De tweede verhaallijn gaat over Marion’s jeugd en de tuberculose waaraan zij/hij leed. De twee verhaallijnen ontwikkelen zich naast en los van elkaar en dat blijft zo tot het einde van het boek. Er is ook nog een zijpaadje dat Indriðason bewandelt en dat is de schaaktweekamp tussen Boris Spassky en Bobby Fischer die in 1972 op IJsland plaatsvond. Het eiland was een paar maanden het middelpunt van de schaakwereld en tegen deze achtergrond wordt het verhaal over Ragnar verteld. Grappig in het verhaal is een opmerking van Marion over Russische afluisterapparatuur. Belangrijk in een zaak die Erlendur vele jaren later zal oplossen en waarover hij advies inwint bij de dan gepensioneerde Marion Briem.
In het kantoor van Marion Briem stond een zitbank, een luxe waarvoor verder niemand toestemming had gekregen, al hadden niet veel mensen het ook echt gevraagd. Als meubelstuk stelde de bank weinig voor, en het was verbazingwekkend dat het ding desondanks zoveel reacties bleek op te roepen. Hij was oud en versleten, en bekleed met dun leer dat aan de hoeken kapotgegaan was. Het was een driezitsbank met armleuningen waarop je lekker je hoofd kon neerleggen en het leek het perfecte meubel om een middagdutje op te doen. Als Marion de stad uit was waagden sommigen van de oudere rechercheurs het wel eens – even de vermoeide benen strekken. Ze deden dat heel behoedzaam, want Marion kon het hoog opnemen als er iemand ongevraagd in het kantoor rondhing. De bank had onder de recherchemensen vele malen aanleiding gegeven tot deining. Sommige collega’s waren jaloers en konden het niet hebben dat iemand een voorkeursbehandeling kreeg. Gelijke monniken, gelijke kappen. Marion maakte zich er totaal niet druk over en de leiding bemoeide zich er ook niet mee, uit vrees een van de beste krachten bij de politie voor het hoofd te stoten. Met regelmatige tussenpozen borrelde de discussie echter weer op. Vooral sommige nieuwe mensen bliezen graag hun partij mee als er herrie was. Een groentje was eens zo ver gegaan dat hij de bank liet neerzetten in het kantoor dat hij met twee anderen deelde. Marion een bank? Oké, maar dan zij ook. Een paar dagen later was het meubelstuk echter alweer weggehaald; de nieuweling werd teruggestuurd naar de verkeerspolitie.
Net als in de eerdere boeken van Arnaldur Indriðason vertelt hij zijn verhaal in die trage en melancholieke schrijfstijl die zo kenmerkend voor hem is. Hij gebruikt taal zonder opsmuk en tierelantijntjes en dat is wat zijn schrijfstijl zo mooi, boeiend en beeldend maakt. Het verhaal is goed opgebouwd en de karakters worden levensecht beschreven. Schemerspel is geen spannend boek. Verwacht geen daverende ontknoping met zinderende actie. Dat is niet de stijl van de schrijver. Dit gebrek aan spanning wordt ook veroorzaakt door het feit dat het recherchewerk in Indriðason’s verhalen dicht bij de realiteit van het echte politiewerk staat en dat is nu eenmaal minder spectaculair dan menig misdaadauteur ons wil doen geloven. Wat het verhaal boeiend maakt is dat stapje voor stapje naar de ontmaskering van de moordenaar wordt toegewerkt en dat gebeurt heel geraffineerd. Je blijft doorlezen want je wilt wel weten hoe het verhaal afloopt.
Schemerspel is een uitstekende misdaadroman waarmee Arnaldur Indriðason opnieuw bewijst dat de lovende woorden over zijn schrijverschap terecht zijn. Hij is een van de beste misdaadauteurs van dit moment.
****
IJslandse titel: Eingívið
Vertaling: Adriaan Faber
Uitgeverij: Q – Amsterdam
ISBN: 978 90 214 4660 8
© 2013 Joop Liefaard
Meer berichten over Arnaldur Indridason.
De jonge IJslandse student Valdemar vertrekt naar Kopenhagen om zich te verdiepen in een studie Oudijslandse literatuur. Hij komt in contact met een aan drank verslaafde professor die er zijn levenswerk van gemaakt heeft een oud manuscript dat in de tweede wereldoorlog werd gestolen terug te vinden en weer naar IJsland te brengen. De professor weet Valdemar over te halen zich bij hem aan te sluiten en al snel komen zij in een wereld terecht waar nou niet bepaald zachtzinnig met mensenlevens wordt omgegaan als het erop aan komt het manuscript in handen te krijgen.
Op het graf van de IJslandse onafhankelijksstrijder Jón Sigurðsson wordt het naakte lichaam van een jonge vrouw gevonden dat daar is neergelegd in een zee van bloemen. Aanvankelijk is onbekend om wie het gaat en wat er is gebeurd maar als er hoge concentraties heroine worden gevonden, legt inspecteur Erlendur een verband met de drugsmilieu. Hij ontdekt een vaag spoor naar de Westfjorden waar de vrouw vandaan lijkt te komen. Ook Jón Sigurðsson is in deze streek geboren. Is er een verband tussen de moord en de Westfjorden en heeft het een speciale betekenis dat de vrouw op dit beroemde graf is gevonden? Erlendur reist samen met zijn collega Sigurður Óli naar de streek om antwoord te vinden op deze en andere vragen. Zij komen terecht in een wereld van drugs en bizarre prostutitie, een wereld die is doorgedrongen tot in het economische establishment van de IJslandse maatschappij.
Erlendur is met vakantie en daarom is Elinborg belast met het onderzoek naar de moord op een jongeman, die in een grote plas bloed en met een t-shirt van een vrouw aan gevonden wordt in een appartement. Er zijn geen sporen van inbraak en Elinborg vindt in het appartement een paarse sjaal met de geur van tandoori kruiden en een verdovend middel Rohypnol dat vaak wordt gebruikt bij verkrachtingen.
Op een ijskoude dag in januari wordt in de tuin van een flatgebouw het lichaam gevonden van een jongetje. Het jongetje, Elias, 10 jaar oud en van Thaise afkomst, blijkt te zijn vermoord. Inspecteur Erlendur onderzoekt de zaak met zijn twee vaste collega´s Elínborg en Sigurdur Óli. Het onderzoek concentreert zich in het begin op de school die Elias bezocht en de bewoners van het flatgebouw waar hij woonde. Op de school werkt een leraar die er racistische ideeën op na houdt en in de buurt woont een pedofiel. Hebben zij iets met de moord te maken? Ook richt het onderzoek zich op het vinden van de broer van Elias. Zijn hij en een paar van zijn vrienden erbij betrokken? Terwijl het onderzoek vordert is Erlendur ook bezig met de vermissing van een vrouw. Is er een verband tussen de twee zaken?
Inspecteur Erlendur is voor een vakantie vertrokken naar de Oostfjorden waar hij in zijn geboortedorp intrek heeft genomen in het huis van zijn ouders, dat nu onbewoond en vervallen is. Tijdens zijn verblijf wordt hij geconfronteerd met de verschrikkelijke gebeurtenissen die plaatsvonden toen hij 10 jaar. Hij verloor toen zijn jongere broertje Bergur in een verwoestende sneeuwstorm. Erlendur voelt zich voor de dood van zijn broertje verantwoordelijk en de herinneringen eraan grijpen diep in in zijn leven.