Enige tijd geleden heb ik het boek Zwarte Kant van het schrijversechtpaar Kisling&Verhuyck gelezen en ik was nogal enthousiast over dat boek. Dat enthousiasme is niet ongemerkt voorbij gegaan. Ine Jacet van Misdaadromans.nl leek het een leuk idee om een interview met de schrijvers te houden en dat hebben wij gedaan. Het resulaat zie je hieronder. Veel leesplezier.

————–

Misschien willen jullie jezelf even kort voorstellen aan de lezers?

Corine Kisling studeerde Frans aan de universiteit Leiden. Ze is actief als literair vertaler, en publiceerde vijf romans, alvorens met haar echtgenoot Paul Verhuyck vier romans te publiceren onder de naam Kisling&Verhuyck: Het leugenverhaal (2007), Kwelgeest (2008), De duim van Alva (2010), Zwarte kant (2012).

Paul Verhuyck doceerde van 1972 tot 1999 Franse en Occitaanse literatuur aan de universiteit Leiden, en publiceerde naast wetenschappelijke publicaties (vaak in het Frans) eveneens vijf romans, alvorens met Corine Kisling de vier bovenvermelde duo-romans te schrijven. Alle romans verschenen bij De Arbeiderspers.

Meer info op www.paulverhuyck.com en www.kisling.nl

Hoe ontstaan de ideeën voor jullie boeken?  En hoe is het idee voor Zwarte kant ontstaan?

Het idee voor een roman komt altijd voort uit een historisch gegeven waar iets mee aan de hand is of waarbij je je vragen kunt stellen.
Zo is Het leugenverhaal  gesitueerd in het land van Reynaert, waar we tegenwoordig wonen (Zeeuws-Vlaanderen). In de roman combineren we de Reynaert met de Graal, waarover voor het eerst sprake is in Gent, eind twaalfde eeuw.
Kwelgeest gaat over de zeldzame oudste teksten over Uilenspiegel uit circa 1500. Tijdens een onderzoek had Paul gemerkt dat een geleerde de oudste Uilenspiegel-tekst had gekocht maar deze tekst niet vrijgaf en voor zichzelf hield. Dat werd het vertrekpunt van onze roman: waarom doet iemand zoiets?
De duim van Alva speelt in de hippe Antwerpse buurt Het Zuid. Die buurt is gebouwd op de dwangburcht van de gehate hertog van Alva. We vertrekken van het gegeven dat kwalijke restanten daarvan elk jaar geactiveerd worden door de decibels van de grote Antwerpse Pinksterkermis, de “Sinksenfoor”.
Het idee voor Zwarte kant is ontstaan tijdens een vakantie in de Dordogne toen we een oud troubadourskasteel bezochten, waar we te woord werden gestaan door een arbeider, die vervolgens ook de geleerde gids bleek te zijn en uiteindelijk de kasteelheer zelf. We wisten meteen dat we hier ooit iets over wilden schrijven. We hebben dat gegeven gecombineerd met een heel ander kasteel, waarvan de eigenaar een (bescheiden) collectie memorabilia van Marie-Antoinette had opgebouwd. In Zwarte kant hebben we de kastelen in hetzelfde dorp gezet en een oude vete gecreëerd tussen de kasteelheren.

Waarom schrijven jullie historische misdaadromans?

Onze romans zijn in feite geen historische romans want de plot ontwikkelt zich op basis van conflicten in de 21^e eeuw, in het heden dus. Maar die conflicten worden gevoed door “oud zeer”, een soort “cold cases” uit vorige eeuwen. Historische gegevens dus, die nog altijd voor conflicten en zelfs misdaden in het heden kunnen zorgen.

Het leugenverhaal gaat over een Amsterdamse uitgever die naar aanleiding van een erfenis terugkeert naar zijn geboorteplaats in Zeeuws-Vlaanderen. Daar vraagt zijn oude leraar hem hulp bij problemen die hij heeft opgeroepen door een publicatie over Reynaert en de Graal. Die heeft allerlei nare gevolgen: zowel vastgoedmakelaars als neonazi’s en occulte groeperingen hebben er alles voor over om de Graal te vinden.

Het leugenverhaal werd bekroond met de Zeeuwse Boekenprijs 2007.

Kwelgeest speelt aan de universiteit Leiden, en op een chique tennisclub. Een docent is gefrustreerd in zijn onderzoek doordat een Duitse collega zijn Uilenspiegel-tekst niet vrijgeeft. En juist die Duitser wordt benoemd in zijn vakgroep! Maar dan wordt er op de tennisclub een zeer onverwachte ontdekking gedaan, die zowel met tennis als met Uilenspiegel als met het Nederlandse koningshuis te maken heeft.

In De duim van Alva verzetten rijke buurtbewoners zich tegen de overlast die jaarlijks door de Sinksenfoor wordt veroorzaakt, en die hun investeringen dreigt te devalueren. Hun acties gaan behoorlijk over de schreef. Er wordt gesuggereerd dat het kwaad van Alva doorwerkt via zijn standbeeld dat nog onder de grond zou liggen. De hoofdpersoon, een Nederlandse journalist uit Den Briel, gelooft er niets van, maar wordt er ten slotte het meest door beïnvloed.

Zwarte kant is gesitueerd in een klein, denkbeeldig dorp in de Dordogne, waar twee kasteelheren (een rijke industrieel, bezeten door Marie-Antoinette, en een verarmde baron) elkaar naar het leven staan. In het rijke kasteel vindt een congres plaats over smaadschriften tegen Marie-Antoinette. De hoofdpersoon, Nora, werkt in een antiquariaat in Amsterdam. Tijdens haar vakantie woont ze een aantal lezingen bij. Ongewild raakt ze betrokken bij de vijandschap tussen de twee heren, die via Marie-Antoinette wordt uitgevochten…

Ieder van jullie heeft een aantal eigen boeken geschreven. Zwarte kant hebben jullie samen geschreven.  Hoe voltrekt zich dit creatieve proces? Ik kan mij voorstellen dat het samen schrijven van een boek ook meningsverschillen kan veroorzaken. Hoe gaan jullie daarmee om?

Dat is met stip de meest gestelde vraag. Al de wederzijdse correcties verwerken is inderdaad soms een soort sensitivity training, waarbij je het verschil tussen het persoonlijke en het zakelijke steeds voor ogen moet houden in het belang van de uiteindelijke roman. Het huwelijk heeft stand gehouden, is er zelfs door verdiept.
De werkwijze? Eerst plannen we samen de grote plotlijnen en de onderverdeling ervan in hoofdstukken. We spreken af wie welke hoofdstukken voor zijn rekening zal nemen. Die tekst wordt dan door de ander door de mangel gehaald, gecorrigeerd en aangevuld, zodat uiteindelijk niet meer te zeggen valt door wie het hoofdstuk geschreven is. Het is onze bedoeling dat er door die werkwijze een derde stem ontstaat, die niet helemaal meer die van Paul of Corine is, maar van de duo-auteur “Kisling&Verhuyck”.

In Zwarte kant wordt een boeiend portret geschilderd van Marie-Antoinette. In het leven aan het Franse hof in die tijd is voldoende inspiratie te vinden voor een pakkende misdaadroman.  Hebben jullie ooit overwogen een boek over die periode te schrijven?

Eigenlijk is Zwarte kant dat boek. Maar zoals we eerder al zeiden, we schrijven geen historische romans. Verder is Marie-Antoinette inderdaad een inspirerende figuur, over wie al ontelbare romans, studies en films zijn gemaakt. Zelf hebben we veel gehad aan de historische studies over de – soms grof pornografische – smaadschriften tegen Marie-Antoinette, door met name Hector Fleischmann en Robert Darnton. Mochten we ooit een nieuw idee over haar krijgen, dan sluiten we een volgende roman over haar niet uit, maar dat is momenteel niet onze prioriteit, zoals we bij de laatste vraag uitleggen.

In Zwarte kant wordt een weinig positief beeld geschetst over de wereld van de boekenantiquariaten.  Louche en chantage-achtige praktijken lijken deel uit te maken van de dagelijkse bedrijfsvoering. Kwam er een reactie van de beroepsgroep? Zo ja, hoe was deze?

In Zwarte kant komt inderdaad een antiquaar voor die niet correct handelt. Wij veralgemenen dit niet tot de hele beroepsgroep, en beweren zeker niet dat dit bij “de dagelijkse bedrijfsvoering” behoort. Als een glazenwasser een moord pleegt, wil dat niet zeggen dat alle glazenwassers moordenaars zijn.
We hebben het typoscript trouwens eerst laten lezen door een bevriende antiquaar, die het bekeken heeft vanuit zijn professionele standpunt. Hij vond het een heel goed boek. Andere reacties van de beroepsgroep hebben we nog niet gehad.

Er is de laatste tijd nogal veel te doen over de opkomst van digitale boeken en e-readers en dan met name als het om piraterij gaat. Wat is jullie mening over de toekomst van het papieren boek?  Delen jullie de zorg van sommigen die beweren dat als gevolg van piraterij over enige tijd geen geld meer te verdienen is met het schrijven van boeken en dat daarom veel schrijvers zullen stoppen?

De vraag bevat verschillende elementen.

Ten eerste is het voortbestaan van het papieren boek versus het e-book wellicht niet zozeer een zaak van of/of, maar van en/en. De twee kunnen naast elkaar blijven bestaan. Wel is het zo dat de prijs van het e-book momenteel veel te hoog is (ongeveer 75% van het papieren boek), terwijl er geen drukkosten, distributiekosten en opslagkosten meer zijn. Daarom bestaat er sinds kort een e-book-site van auteurs www.boenda.nl die de e-pubs van verramsjte boeken veel goedkoper aanbiedt, maar dat initiatief moet nog wel groeien. Onze backlist (totaal elf e-books) is er al te downloaden voor 4,99 euro per e-book.

Piraterij? Piraterij is diefstal, en zou als zodanig bestraft moeten worden. Zoals op vele gebieden loopt ook hier de handhaving achter op de wetgeving. Het enige waar je op kunt hopen is een bewustwording van de consument en bij degene die boeken of CD’s illegaal kopieert. Een kopie is gauw gemaakt en men realiseert zich niet dat de auteur of artiest bestolen wordt van een toch al schamel inkomen.

Zullen schrijvers ermee stoppen als ze er geen geld meer mee verdienen? Schrijven is een drive die van binnenuit komt. De zeldzame commerciële hypes buiten beschouwing gelaten, kunnen maar heel weinig schrijvers van hun pen leven. Die toestand bestaat al eeuwen. Op hun budget zal de impact van piraterij eerder marginaal zijn. Ze zullen blijven schrijven en bestolen worden.

Meer impact is misschien te verwachten van de crisis in boekenland (slechts gedeeltelijk veroorzaakt door de financieel-economische crisis): het gevolg hiervan is dat de uitgeverijen minder titels op de markt zullen brengen.

Wat is jullie mening over de wijze waarop de Nederlandse politiek omgaat met de problematiek rondom de Hedwigepolder?

Op dat gebied zijn wij niet bevoegder dan de gemiddelde krantenlezer of tv-kijker. Nederland heeft zich in 2005 al gecommitteerd de polder onder water te zetten. Dat had in 2007 (2008?) al uitgevoerd moeten worden. Nederland wordt op de vingers getikt door België en Europa. Woord houden dus. Anderzijds wordt het langzamerhand wel tijd dat de reeks uitdiepingen van de Westerschelde (waarvoor de ontpoldering een natuurcompensatie zou zijn) t.b.v. de Antwerpse haven ophoudt. Bovendien willen de meeste Zeeuwen emotioneel liever niet ontpolderen, omdat Zeeland gewend is land op water te winnen en niet omgekeerd (cfr. “luctor et emergo”).

Hebben jullie plannen om weer samen een boek te schrijven? En zo ja, kunnen jullie een tipje van de sluier oplichten over waar dat boek over zal gaan?

Momenteel schrijven we weer eens afzonderlijk een roman. Corine “Het badhuis”, en Paul “April 58” (werktitels!). Daarna zijn we wel van plan opnieuw samen als Kisling&Verhuyck een paar duo-romans te schrijven met historische achtergronden als de pelgrimswegen naar Santiago, de vijftiende-eeuwse dichter-moordenaar François Villon, de profetieën van Nostradamus.

—————