Alex Jackson is de hoofdpersoon in de debuutthriller Als ik doodga voor ik opsta van de Engelse schrijfster en journaliste Emily Koch. Alex is verslaggever bij de Bristol Post en een ervaren bergbeklimmer. Ondanks die ervaring gaat het fout. Tijdens de beklimming van een bergwand in de Avon Gorge maakt Alex een val van twintig meter en raakt in coma. In het ziekenhuis vinden allerlei onderzoeken plaats die steeds leiden tot dezelfde conclusie: Alex zal nooit meer uit dit coma ontwaken. Langzaam begint bij zijn vriendin en zijn familie het besef te groeien dat het misschien beter is om Alex op een humane manier te laten sterven.

Zo op het oog moet er geen leven in me zitten. Ik kan niet praten, kan me niet bewegen. Ik kan ze niet duidelijk maken dat ik elk woord hoor dat ze zeggen.

Wat zij echter niet weten is dat Alex ieder woord dat wordt gezegd hoort. Of het nu de beraadslagingen van het medische personeel betreft of de monologen van zijn vriendin Bea, Alex hoort alles. Ook dat de politie aanwijzingen heeft gevonden die er op wijzen dat er waarschijnlijk geen sprake is van een ongeluk maar dat iemand het op het leven van Alex had voorzien. Wat kan Alex doen om, voordat de artsen zijn behandeling stopzetten, een antwoord te vinden op de vraag wie hem om het leven wilde brengen en waarom?

Als ik doodga voor ik opsta is meer een misdaadroman dan een thriller. De poging tot moord op Alex Jackson speelt een belangrijke rol in het verhaal maar veel belangrijker is de manier waarop hij de nachtmerrie waarin hij gevangen zit ervaart en daarmee omgaat. Hij kan zich niet bewegen, geen signalen hoe klein dan ook afgeven en bovenal niet spreken. Zijn mogelijkheden tot communicatie zijn tot nul gereduceerd en de onmacht en de frustratie die hiervan het gevolg zijn, worden door Emily Koch op een prachtige en beklemmende wijze beschreven. Sommige passages zijn claustrofobisch eng.

Emily Koch heeft de problematiek van comapatiënten en de verstrekkende gevolgen daarvan voor familie en vrienden met veel integriteit en gevoel op papier gezet waardoor het verhaal ontroert. Zij gebruikt slechts één perspectief en dat is het perspectief van Alex. Het verhaal is helemaal in de ik-vorm geschreven en wint daardoor enorm aan kracht. Je ervaart in deze bijna tastbare wereld nauwelijks afstand.

Het gegeven van het verhaal is origineel, kundig geconstrueerd en kent een aantal verrassende plotwendingen. Door de aanwijzingen die Alex in zijn ziekenhuiskamer opvangt te combineren met herinneringen uit zijn leven probeert Alex antwoorden te vinden. Het is een proces dat Emily Koch heel geraffineerd en overtuigend op papier heeft gezet. In prachtig proza worden beetje bij beetje de gebeurtenissen ontrafelt die hebben geleid tot de afschuwelijke situatie waarin Alex zich bevindt.

Als ik doodga voor ik opsta is een prachtig boek over een man die gereduceerd lijkt te zijn tot een kasplantje maar die in werkelijkheid tot grote dingen in staat is. Een intrigerend debuut met een overrompelend einde dat je voorlopig niet zal loslaten.

Engelse titel: If I die before I wake
Vertaling: Sjaak de Jong
Uitgeverij: Prometheus – Amsterdam
ISBN: 978 90 446 3319 1

 
© 2018 Joop Liefaard