Ian Rankin is de auteur die met zijn personage van John Rebus grote bekendheid verwierf in de wereld van het spannende boek. In 2007 vond hij het na 18 misdaadromans welletjes en stuurde hij Rebus met pensioen. Daarna volgden twee boeken over inspecteur Malcolm Fox die tot taak heeft foute en corrupte collega’s te ontmaskeren, een bezigheid die hem niet bepaald geliefd maakt. Waarschijnlijk kruipt het bloed waar het niet gaan kan want ineens is John Rebus weer terug. Niet als inspecteur maar als een Schotse staatsburger die op tijdelijke basis wordt ingehuurd als adviseur bij de afdeling Onopgeloste Zaken of Herevaluatie-eenheid Zware Misdrijven.
In de misdaadroman Cold Case ontmoet Rebus Nina Hazlitt. Haar dochter Sally is al meer dan 10 jaar verdwenen zonder een spoor achter te laten. Daarna hebben zich nog een aantal verdwijningen voorgedaan en Nina denkt dat er een onderling verband bestaat. Rebus laat zich overhalen om de zaak te onderzoeken en komt hierdoor weer in contact met zijn voormalige assistente Siobhan Clarke, die inmiddels tot inspecteur is bevorderd. Rebus ontdekt een verband in het feit dat alle verdwijningen plaatsvonden langs of in de nabijheid van de A9, een autosnelweg die het midden en noorden van Schotland met elkaar verbindt en langs plaatsen loopt met schilderachtige namen als Auchterarder, Pitlochry en Strathpeffer.
Toen zijn mobiel bliepte dat er een bericht was binnengekomen, zag hij dat het van zijn chef afkomstig was.
Dacht dat je om 3 had gezegd!
Rebus keek op zijn horloge. Het was vijf over. Met twintig minuten was hij op het bureau, min of meer. Lang geleden had hij misschien een sirene en een zwaailicht gehad. Dan had hij zich vast in het tegemoetkomende verkeer gestort en op het lot vertrouwd dat hij niet op de Spoedeisende Hulp zou eindigen. Maar omdat hij geen diender meer was beschikte hij tegenwoordig niet eens over een behoorlijke politiepas. Hij was nu een gepensioneerde diender die als burger toevallig wat hand-en-spandiensten verrichtte voor bureau Lothian and Borders. Zijn chef was het enige lid van hun eenheid dat nog altijd officieel politieambtenaar was. Een officiële politieambtenaar, en in het geheel niet gelukkig met zijn laatste overplaatsing als oppas van wat half seniele oudjes. En al evenmin gelukkig met hun bijeenkomst van drie uur en Rebus’ verlate komst.
Vanwaar die haast? sms’te Rebus terug, alleen maar om hem te treiteren. Toen zette hij hetzelfde nummer op en draaide de volumeknop open
Jackie Leven leek nog altijd in het graf van een ander te staan.
Alsof regen niet al erg genoeg was…
Hoewel Rebus geen politieambtenaar meer is en in zijn bevoegdheden behoorlijk beperkt, vormt dat voor hem geen enkel beletsel om eigengereid en met weinig oog voor de geldende regels, het onderzoek ter hand te nemen. Ook inspecteur Malcolm Fox van de Afdeling Normen Beroepsuitoefening heeft dat in de gaten en hoopt eindelijk Rebus te kunnen betrappen op een “dodelijke” fout. Voor Fox is het immers onbestaanbaar dat Rebus altijd weg kon komen met zijn eigenzinnig gedrag.
Cold Case is een uitstekende misdaadroman. Het is een genot om Rebus weer aan het werk te zien en ook het weerzien met een paar oude bekenden (o.a. de gangster Big Ger Cafferty) past prima in het verhaal. Het is met boek niet anders dan met de eerdere boeken over Rebus als inspecteur: het verhaal gaat een kant op die je als lezer totaal niet verwacht. Hoewel Rebus de regels weer ruim aan zijn laars lapt en de liefde voor whisky nog niet heeft verloren, lost hij de zaak heel deskundig op. Zodanig dat ook Malcolm Fox er aan het einde maar het zwijgen toe doet. Ik weet niet of Cold Case het begin is van een nieuwe serie over Rebus (hij zinspeelt in het verhaal op een terugkeer naar het korps) maar als dat zo is ben ik er blij mee.
Een persoonlijke noot: Het boek is opgedragen aan een persoonlijke vriend van Ian Rankin, de singer/songwriter Jackie Leven, die in 2011 aan kanker overleed. De Engelse titel van het boek is een woordspeling op een van de liedjes van Jackie Leven, Standing in Another Man’s Rain en op diverse plaatsen in het boek worden fragmenten uit de tekst aangehaald. Daarnaast komen er twee fragmenten in het boek voor waarin standing in a another man’s grave heel erg letterlijk genomen wordt. Ik vind het dan ook onbegrijpelijk en onvergefelijk dat uitgeverij Luitingh-Sijthoff voor dit eerbetoon aan Jackie Leven geen respect heeft getoond door een nietszeggende titel aan de Nederlandse editie te geven. De zeer deskundige vertaler Gertjan Cobelens zou de Engelse titel zeker in mooie Nederlands hebben vertaald.
****
Engelse titel: Standing in Another Man’s Grave
Vertaling: Gertjan Cobelens
Uitgeverij: Luitingh-Sijthoff – Amsterdam
ISBN: 978 90 245 6012 7
© 2013 Joop Liefaard
Meer berichten over Ian Rankin
Gedenk de Doden is de voorlaatste misdaadroman van Ian Rankin met Inspecteur John Rebus als hoofdpersoon. De titel (in het Engels: The Naming of the Dead) heeft betrekking op het gebruik om bij officiële herdenkingen van grote rampen de namen van de slachtoffers voor te lezen.
Het boek is een mengeling van actualiteit en fictie. Het verhaal is gebaseerd op de ontmoeting van de leiders van de G-8 in Edinburg in het jaar 2005. De politie heeft de handen vol aan het in goede banen leiden van deze conferentie en het in toom houden van actievoerders, anti-globalisten, herrieschoppers en vreedzame demonstranten.
Ian Rankin heeft inspecteur John Rebus ten grave gedragen. Het boterde de laatste tijd niet meer zo goed tussen de norse en cynische inspecteur en de schrijver. Nu is een nieuw personage uit de pen van Rankin gekomen, inspecteur Malcolm Fox, werkzaam op de afdeling Interne Zaken en Ongepast Gedrag. Een afdeling die zich bezig houdt met onderzoek naar corrupte en racistische politiemensen en dus niet bepaald geliefd bij het korps.
Malcolm Fox en zijn collega´s hebben zou juist Glen Heaton ontmaskerd, een politieman die nauwe contacten onderhield met de grote criminelen van Edinburg als het team wordt gezet op een onderzoek naar de handel en wandel van politieman Jamie Breck die verdacht wordt van pedofilie.
Inspecteur Malcolm Fox is hoofd van de afdeling Normen Beroepsuitoefening. Het is zijn taak te onderzoeken of zijn collega’s wel volgens het boekje werken en als daar klachten over zijn deze onder de loep te nemen. Je kunt je voorstellen dat hij bij velen van hen nou niet bepaald geliefd is. Met zijn collega’s Joe Naysmith en Tony Kaye onderzoekt hij de zaak van Paul Carter. Deze politieman heeft een ambtsmisdrijf gepleegd maar het vermoeden bestaat dat drie collega’s hem de hand boven het hoofd hebben gehouden.
Zwartboek is de vijfde misdaadroman die Ian Rankin heeft geschreven over inspecteur John Rebus. Een collega van Rebus wordt op een avond zwaar mishandeld en ligt in coma in het ziekenhuis. Rebus ontdekt een zwart notitieboekje wat deze collega bijhield en waarin raadselachtige, gecodeerde berichten staan. Door deze gebeurtenis wordt Rebus betrokken bij een hotelbrand van jaren geleden, waarbij een tot nu toe ongeindentificeerd lijk werd gevonden.
Daarnaast wordt Rebus leven op zijn kop gezet doordat zijn vriendin dr. Patience Aitkin hem de bons geeft en Rebus broer Michael bij hem intrekt. De laatste wordt op een avond in elkaar geslagen en Rebus vermoedt een connectie met de overval op zijn collega. Wat heeft zich in het hotel afgespeeld op de avond van de brand, welke ongure praktijken speelden zich daar af en was Big Ger Cafferty , een zware en ongrijpbare crimineel uit Edinburg bij de brand betrokken?