In de nacht van 8 op 9 oktober 2007 overleed ex-advocaat Bram Zeegers onder verdachte omstandigheden in zijn huis in de Lairessestraat in Amsterdam. Een week daarvoor had hij getuigd tegen topcrimineel Willem Holleeder in de zaak over de afpersing van de in 2004 vermoorde vastgoedmagnaat Willem Endstra, een goede vriend van Bram Zeegers. Deze samenloop van omstandigheden en een aantal andere feiten leidden al snel tot de veronderstelling dat de dood van Bram Zeegers moord was. De Amsterdamse politie en het Nederlands Forensisch Instituut kwamen echter op grond van de vondst van grote hoeveelheden drugs en alcohol in Zeegers bloed tot de conclusie dat er sprake was van een noodlottig ongeval.
Het overlijden van Bram Zeegers bleef nog lange tijd onderwerp van gesprek in de landelijke pers en fascineerde de Nederlandse schrijfster Jolka (1967) dermate dat zij zelf de feiten ging onderzoeken en haar visie op de zaak vastlegde in de thriller Memento Mori. In een mooie en aangename schrijfstijl vertelt zij het verhaal over het leven van advocaat Mark Leenders en zijn vriendin Hannah Grasz, de grote liefde van zijn leven. Jolka volgt daarbij nauwkeurig de ontwikkelingen en gebeurtenissen die zich in de aanloop naar die fatale nacht in oktober 2007 en de nasleep ervan hebben voorgedaan en voegt er fictieve elementen aan toe. In het begin van het boek geeft Jolka een beknopt verslag van wat er zich precies heeft afgespeeld en daardoor kun je feiten en fictie gemakkelijk van elkaar onderscheiden en tegelijkertijd ook vaststellen hoe knap en vakkundig Jolka deze in elkaar weeft tot een uitermate intrigerend verhaal dat, na een wat aarzelend begin al snel bezit van je neemt. Een verhaal over liefde en vertrouwen, bedreiging en moord, afrekening en afpersing en de onmogelijke en soms (te) hechte relatie tussen de rechterlijke macht, de advocatuur en de onderwereld. Een verhaal dat goed is opgebouwd, voldoende spanning en snelheid heeft en daardoor heel erg plezierig leest.
Even dacht Mark dat hij het had gedroomd, want het kraken kwam niet. Enkele tellen was het muisstil in huis en zijn ogen vielen langzaam weer dicht. En op dat moment liet de elfde tree zich horen. Mark opende opnieuw zijn ogen en staarde naar het plafond. Toen merkte hij tot zijn stomme verbazing dat Hannah naast hem lag te slapen. Ze kreunde zachtjes en hij voelde hoe ze zich wat naar hem omdraaide. Hij ging zitten. Hij sloeg zijn lange benen over de rand van het bed en zette zijn voeten op de grond. Hij voelde op het voeteneind van het bed zijn ochtendjas liggen en trok deze aan. Zo voorzichtig mogelijk, om Hannah niet wakker te maken, stond hij op en liep naar de deur van de slaapkamer.
Op het moment dat hij deze opendeed, stond hij oog in oog met Melanie. Marks hart bonsde luid in zijn borst toen hij zag hoe ze een klein pistool op hem richtte. Ze hield haar wijsvinger op haar mond ten teken dat hij stil moest zijn. Mark stapte de overloop op en sloot de slaapkamerdeur achter zich.
‘Melanie,’ zei hij fluisterend, ‘wat doe je in godsnaam met een wapen? Hoe ben je hier in vredesnaam binnen gekomen? Wat is dit voor belachelijke vertoning?’ Toen zag hij achter haar, halverwege de trap naar beneden, de twee mannen staan. Eén van de twee was ongelooflijk lang en breed en had een enorme buik. Het zwarte jasje dat hij droeg zat hem strak om zijn lichaam en was minstens twee maten te klein. Waarschijnlijk omdat ze de kleren voor zijn postuur niet in gewone confectiematen hadden. Hij had een blond baardje en zijn hoofd was zo glad als een biljartbal. In één van zijn oren zat een staafje van zeker een centimeter of zes gepiercet. Hoewel hij een imposante verschijning was, stonden zijn ogen vriendelijk, maar bang tegelijk. De andere was kleiner, maar al even breed en keek grimmig. Waar had hij hen toch eerder gezien?
De personages zijn goed uitgewerkt. Mark Leenders is de sympathieke advocaat die getuigenbescherming weigert, Hannah is zijn vriendin die de dreiging voelt die voortkomt uit het samenleven met een man die teveel weet en Frederik Hagendoorn is de meedogenloze topcrimineel, die zijn imperium koste wat het kost in stand wil houden. Je kunt je van hen en anderen een heel goede voorstelling maken; zij komen zo levensecht over dat je je een toeschouwer waant die toekijkt hoe het verhaal zich ontvouwt.
Jolka gebruikt voor Memento Mori twee verhaallijnen. De eerste begint op maandag 8 oktober 2007 vroeg in de avond en vertelt de gebeurtenissen van die avond en nacht en de dagen erna. De tweede verhaallijn begint tien jaar eerder op 9 oktober 1997, de dag waarop Mark Leenders zijn toekomstige liefde Hannah Grasz ontmoet. Vanuit een steeds wisselend perspectief wordt het verhaal verteld totdat alles samenvloeit in een enerverende, spannende en volstrekt onverwachte ontknoping.
Memento Mori is een verdienstelijk debuut. Het is niet alleen een overtuigend document over een verdachte dood maar ook een ontroerend liefdesverhaal en een aangrijpende en geloofwaardige thriller.
Uitgeverij: LetterRijn - Leidschendam
ISBN: 978 90 8195 435 8
© 2014 Joop Liefaard
Memento Mori van Jolka is een aangrijpende en geloofwaardige thriller.