Als hij elf jaar oud is komen de ouders van Victor Bronckhorst bij een auto-ongeluk om het leven . Hij wordt door zijn grootouders opgevoed en vooral tussen Victor en zijn opa ontstaat een hechte band. Het geeft Victor een gevoel van trots als zijn opa hem de uitverkorene noemt die een grote taak in zijn leven te volbrengen heeft. De Spartaanse soms zelfs sadistische opvoedingsmethoden neemt Victor voor lief. Zij dienen dat hogere doel.

Als volwassen man is Victor een succesvol zakenman die een enorm vermogen vergaard heeft dat hem in staat stelt datgene waartoe hij als uitverkorene is geroepen, te realiseren. De gevolgen zijn onvoorstelbaar, er vallen vele doden en een groot aantal Nederlanders besluit te vluchten. Het laat Victor koud. Met de adviezen die zijn opa hem ook na de dood nog geeft, gaat hij verder met het uitvoeren van zijn waanidee.

Karin Hazendonk (1961) is een Nederlandse schrijfster die bekendheid geniet door boeken voor de jeugd, jongvolwassenen en een aantal thrillers. In een interview met de leesclub Thrill Zone vertelt zij dat het idee voor Waanidee in 2015 ontstond toen zij bij de dierenarts de vraag voorgelegd kreeg of het verstandig zou zijn haar hond te voorzien van een identificatiechip. Dit leidde weer tot de vraag hoe zoiets zou uitpakken als de Nederlandse bevolking tot een dergelijke manier van identificeren verplicht zou worden. En zo ontstond een bijna dystopisch verhaal waarvan de grote kracht is dat het aanzet tot nadenken over ontwikkelingen die zich misschien onopgemerkt in de maatschappij voltrekken en die bijzonder ernstige gevolgen zullen hebben voor de vrijheden die essentieel zijn voor een goed functionerende democratie en de mensen die daarin leven.

Hoewel Karin Hazendonk een plezierige en toegankelijke schrijfstijl heeft duurt het even voordat je goed in het verhaal zit. Er zijn veel wisselingen in tijd en handeling waardoor er aanvankelijk een wat rommelig indruk bestaat. De belangrijkste personages zijn goed uitgewerkt, anderen blijven aan de oppervlakte. De keuze van het onderwerp is origineel en de opbouw is goed. Er is genoeg snelheid in het verhaal waardoor het plezierig leest en ook aan spanning ontbreekt het niet.

Toch zijn er over Waanidee een aantal kritische opmerkingen te maken. In de eerste plaats betreft dat de politieke besluitvorming. Daar wordt heel weinig over geschreven terwijl dat toch essentieel is voor de uitvoering van Victors plannen Je kunt je nauwelijks voorstellen dat er in de Nederlandse politiek draagvlak is voor een dergelijk ingrijpend en moreel verwerpelijk voornemen. En als dat er al zou zijn, zou het zeker kunnen rekenen op een massale afwijzing door de bevolking maar daarvan is geen sprake. De gelatenheid verandert pas aan het einde van het boek in grootschalig verzet. Verder komt in het verhaal niets voor over de wijze waarop internationaal tegen de ontwikkelingen in Nederland wordt aangekeken. Ongetwijfeld zal de invoering van een dergelijke wet op afwijzende reacties uit Europese gemeenschap en ver daarbuiten kunnen rekenen. 

Het is een gemiste kans dat deze cruciale aspecten in het verhaal niet voorkomen. Ingebed in de juiste context zou Waanidee een geweldige thriller zijn geworden maar zonder dat is het eindresultaat onbevredigend en ongeloofwaardig. 

Uitgeverij: LetterRijn - Leidschendam
ISBN: 978 94 918 7544 1

© 2017 Joop Liefaard