Bij de politie in Stockholm komen een paar telefoontjes binnen waarin wordt gemeld dat er kort na elkaar op een aantal drukke locaties in de stad bommen tot ontploffing gebracht zullen worden. In allerijl worden de locaties ontruimd. Iedereen haalt opgelucht adem als blijkt dat de meldingen vals zijn en er niets gebeurt. Maar de opluchting is van korte duur. De volgende dag wordt Vlucht 573, een vliegtuig dat onderweg is van Stockholm naar New York gekaapt. In een briefje dat op het toilet van het vliegtuig wordt gevonden, staan de eisen, die aan de kaping een einde kunnen maken. Een geheime Amerikaanse gevangenis in Aghanistan, Tennyson Cottage, moet direct worden gesloten en de uitwijzing uit Zweden van Zakaria Khelifi, een man van wie wordt aangenomen dat hij terroristen heeft geholpen, moet ongedaan worden gemaakt. Indien aan de eisen niet wordt voldaan, zal het vliegtuig worden opgeblazen. Een team van deskundigen werkt koortsachtig aan de zaak en probeert een uitweg voor de naderende catastrofe te vinden. Onder hen bevinden zich Eden Lundell, chef van de antiterrorisme-eenheid, commissaris Alex Recht van de Rijksrecherche en criminologe Fredrika Bergman van het Ministerie van Justitie. De kaping wordt voor Alex Recht heel persoonlijk als blijkt dat het om het vliegtuig gaat waarvan zijn zoon Eric te tweede piloot is. Het wordt een race tegen de klok waarvan de afloop niet te voorspellen is. De tijd die het team beschikbaar heeft, begint langzaam op te raken en zo ook de hoeveelheid brandstof aan boord van het vliegtuig.
Waar kwam al die woede vandaan? Eden Lundell wist het niet precies. Als hoogste chef van de antiterrorisme-eenheid bij de nationale veiligheidsdienst Säpo werd van haar verwacht dat zij een helder beeld had van elke zaak waar haar afdeling mee te maken kreeg, maar vaak vond ze het buitengewoon lastig het motief achter het gedrag van mensen te begrijpen.
Op dit moment hadden ze verschillende zaken onder handen die nader bekeken moesten worden en Eden moest prioriteiten stellen. De middelen raakten uitgeput en ze wilde resultaten zien. Geduld was al heel haar leven niet haar sterkste punt geweest en sinds ze bij de Säpo werkte was dat er niet beter op geworden.
Als ze de oorsprong van de woede maar begreep, de bron.
De razernij die jonge mensen ertoe bracht alle respect voor het leven de rug toe te keren en te kiezen voor geweld als middel om veranderingen teweeg te brengen die zij noodzakelijk vonden. Terreurdaden te begaan. Al verscheidene keren had Eden zich afgevraagd wat haar ertoe zou kunnen brengen die grens te overschrijden, haar zover zou kunnen krijgen dat ze de wapens zou opnemen tegen mensen met wie ze in hetzelfde land leefde en met wie ze vroeger nooit problemen had gehad.
Wat zou mij ertoe kunnen brengen het ergst denkbare misdrijf te begaan?
Het enige wat ze kon bedenken was de liefde voor haar gezin. Als haar gezinsleden zouden worden bedreigd of getroffen door een ongeluk.
God moge verhoeden dat zoiets ooit gebeurt, want dan laat ik van mijn vijand niets heel.
Maar de woede en razernij waarmee Eden in haar werk werd geconfronteerd leek geen persoonlijke achtergrond te hebben. Bij jonge mensen ontkiemde de haat door heel andere oorzaken. Slechts één simpele factor benoemen die het hele verschijnsel kon verklaren lukte niet. Hoewel ze zou willen dat het wel zo was.
In de epiloog en het dankwoord van Paradijsoffer schrijft Kristina Ohlsson het volgende: “In januari 2011 ben ik naar Wenen verhuisd om als senior terreuranalist te gaan werken voor de OSCE(Organization for Security and Co-operation in Europe). Dat was slechts enkele weken nadat de zelfmoordenaar zich op Brygggargatan in Stockholm opblies en nog maar enkele maanden nadat ik was teruggekeerd van mijn werk in Bagdad. In die periode kon ik het niet laten de ontwikkelingen in de wereld om mij heen aan Fredrika Bergman te koppelen. Eén keer moest zij zich in een zaak kunnen verdiepen die aan een van de gebieden raakte die mijn professionele belangstelling hebben. En ik had het gevoel dat ik, na Engelbewaarders, haar en Alex een nieuw soort uitdaging moest geven en koos er daarom voor een boek te schrijven dat in diverse opzichten verschilt van mijn eerdere werk.”
Paradijsoffer is inderdaad een ander boek dan we van Kristina Ohlsson gewend zijn. In de eerste drie boeken met Alex Recht en Fredrika Bergman in de hoofdrol, handelde het altijd om min of meer standaard thrillers waarin een team van politiemensen met deskundige ondersteuning moordzaken oploste. Dat is in dit boek niet het geval. Het gaat om terreurdreigingen en een vliegtuigkaping en de manier waarop de Zweedse en de Amerikaanse regering daarmee omgaan. Daarbij is onderling vertrouwen ver te zoeken. Ook de rollen die Alex Recht en Fredrika Bergman in deze nieuwe opzet spelen zijn anders maar dat doet gelukkig niets af aan de uitwerking van deze twee personages. Die blijft geloofwaardig en evenwichtig. Eden Lundell is een nieuwe personage en ook zij wordt beeldend beschreven. Hoewel haar manier van doen anders doet vermoeden, wekt zij sympathie op. Zij draagt echter een verleden met zich mee dat zij liever geheim wil houden.
Waar een verhaal als Paradijsoffer zich heel goed voor leent is spanning. Deze is vanaf de eerste bladzijde markant aanwezig en wordt met iedere bladzijde die je leest intenser zodat je tijdens adembenemende ontknoping op het puntje van je stoel zit. Het verhaal heeft een open einde want ook in de optiek van Kristina Ohlsson loont misdaad niet en in de epiloog laat ze dan ook doorschemeren dat het einde niet als absolute waarheid moet worden opgevat. Zelfs de meest succesvolle misdadiger loopt uiteindelijk tegen de lamp.
Paradijsoffer is een goed geschreven en spannende thriller waarmee Kristina Ohlsson laat zien dat zij behoort tot de top van Zweedse misdaadauteurs.
****
Zweedse titel: Paradisoffer
Vertaling: Ron Bezemer
Uitgeverij: The House of Books
ISBN: 978 90 443 4045 7
© 2014 Joop Liefaard
Meer berichten over Kristina Ohlsson
Sara Sebastiansson is met haar dochtertje Lilian met de trein onderweg naar Stockholm. De trein maakt vanwege een technische storing een tussenstop en Sara maakt van de gelegenheid gebruik om op het perron een telefoontje te beantwoorden. Als de trein zonder haar vertrekt licht zij het personeel in dat haar belooft op haar dochtertje te zullen passen. Als zij per taxi in Stockholm aankomt en Lilian uit de trein wil halen, is het meisje verdwenen.
In een appartement in Stockholm worden de stoffelijke overschotten gevonden van het domineesechtpaar Jacob en Marja Ahlbin. Het rechercheteam van Alex Recht gaat er in eerste instantie vanuit dat Jacob zijn vrouw om het leven heeft gebracht en daarna de hand aan zichzelf heeft geslagen. Dit lijkt logisch omdat Jacob een lange ziektegeschiedenis had van soms ernstige depressies en daarnaast een paar dagen voor de vermeende zelfmoord vernam dat zijn dochter Karolina door een overdosis heroine om het leven was gekomen.
In een bos in de buurt van Stockholm wordt het stoffelijke overschot van een vrouw gevonden. Het hoofd en de handen ontbreken. Aan de navelpiercing herkent inspecteur Alex Recht de vrouw. Het is Rebecca Trolle, een studente die twee jaar geleden het ouderlijk huis verliet en nooit terugkeerde. Alex Recht en zijn team hebben de verdwijning nooit kunnen oplossen en dat knaagt nog steeds. Al vrij snel na de ontdekking van het lichaam van Rebecca wordt er in hetzelfde graf nog een stoffelijk overschot gevonden. Het is van een man die al veel eerder dan Rebecca om het leven moet zijn gebracht. Alex Recht, Fredrika Bergman en Peder Rydh onderzoeken de gruwelijk vondsten en ontdekken een verband tussen de twee slachtoffers en de beroemde schrijfster van kinderboeken Thea Aldrin.