Hidden figures is de korte titel van een boek dat werd geschreven door de Amerikaanse schrijfster Margot Lee Shetterly (1969). De volledige titel van het boek dat in 2016 op de markt kwam, luidt: Hidden Figures, the American dream and the untold story of the black women mathematicians who helped win the space race. Het is het verhaal over vier Afro-Amerikaanse vrouwen die als mathematicus werkten bij het NACA (National Advisory Committee for Auronautics) en een cruciale rol speelden bij het Amerikaanse ruimtevaartprogramma. Het verhaal over Dorothy Vaughan, Mary Jackson, Katherine Johnson en Christine Darden speelt zich af tegen de achtergrond van de Tweede Wereldoorlog, de Koude Oorlog daarna, de ontwikkeling van lucht- en ruimtevaart, de rassenscheiding in de Verenigde Staten en de opkomst van de Burgerrechtenbeweging.
Margot Lee Shetterly werd geboren in Hampton, Virginia. Na haar studie aan de McIntire School of Commerce werkte zij voor de banken JP Morgan en Merrill Lynch. Later verhuisde zij met haar man naar Mexico waar zij het Engelstalige tijdschrift Inside Mexico uitgaven. Ook was zij werkzaam als consultant in de toeristenindustrie. Door haar vader raakte zij geïnteresseerd in de vergeten Afro-Amerikaanse vrouwen die bij NASA een uitermate belangrijke rol als menselijke computers hebben gespeeld. Zij begon haar research over dit onderwerp in 2010.
Het resultaat is een gedegen verhandeling over een woelige periode in de Amerikaanse geschiedenis waarin Afro-Amerikaanse vrouwen hoog gekwalificeerde werkzaamheden verrichtten maar waar zij als gevolg van de heersende segregatie veel minder waardering voor kregen dan hun blanke beroepsgenoten. Zij moesten genoegen nemen met minder salaris, aparte tafels om te lunchen, aparte toiletten etc. Het was ook een tijd waarin deze verschillen in behandeling op steeds meer verzet stuitten wat uitmondde in de burgerrechtenbeweging. Maar ook is het opvallend dat velen zich in hun lot schikten en de vernederingen accepteerden als een onveranderlijk bestanddeel van hun leven.
Hidden figures is geen roman. Het beste laat het boek zich plaatsen in het genre geschiedenis/politiek. Hoewel deze vrouwen een belangrijke rol hebben gespeeld in zowel het ruimtevaartprogramma als de strijd voor gelijke burgerrechten, is de karakterologische uitwerking van deze vrouwen matig en blijven ze afstandelijk en klinisch. De schrijfstijl is wat ouderwets maar goed te lezen. Het is onvermijdelijk dat een dergelijk boek vol staat met feiten en data waardoor het soms saai is.
Voor wie echter geïnteresseerd is in deze periode uit de Amerikaanse geschiedenis, de levens van deze opmerkelijke vrouwen en daarnaast ook nog belangstelling heeft voor lucht- en ruimtevaart, is dit boek een aanrader. De research die Margot Lee Shetterly heeft gedaan is grondig en achter in het boek is een uitgebreide verantwoording daarover opgenomen.
Hidden figures is een opmerkelijk verhaal over vier invloedrijke en bijzondere vrouwen dat waard is verteld te worden maar dat te vaak verzandt in een geschiedkundige verhandeling die weinig ruimte laat voor emotionele verbondenheid met hun lot.
Engelse titel: Hidden Figures
Vertaling: Jan Smit
Uitgeverij: HarperCollins - Nederland
ISBN: 978 94 027 5162 8
© 2017 Joop Liefaard
Deze recensie verscheen eerder op het Boeken en Leesblog De Perfecte Buren.