PoppenspelWorldCat•LibraryThing•Google Books•BookFinder Mo Hayder debuteerde in 2000 met de thriller Vogelman, een boek dat met lovende kritieken werd ontvangen. Vogelman werd gevolgd door de eveneens succesvolle thriller De behandeling en het aangrijpende boek Tokyo. Zij heeft in totaal negen boeken op haar naam staan waarvan er zes inspecteur Jack Caffery als protagonist hebben. De laatste vier boeken met Jack Caffery worden ook wel de Wandelaar-serie genoemd, een intrigerend persoon die in Poppenspel echter geen rol speelt.
In de tbs-kliniek Beechway vindt een aantal schokkende gebeurtenissen plaats die bij het personeel en de labiele en kwetsbare bewoners veel angst veroorzaken. De angst wordt vooral gevoed door de vermeende aanwezigheid van de Maud, de geest van een overleden directrice uit de tijd dat de kliniek nog een armenhuis was. Zij had de angstaanjagende gewoonte om op de borst van kinderen te gaan zitten en hen zo te dwingen medicijnen in te nemen. Opvallend is dat de kliniek tijdens iedere gebeurtenis getroffen wordt door een stroomstoring. Zorgcoördinator AJ LeGrande moet alle zeilen bijzetten om te voorkomen dat de onrust omslaat in paniek.
Het is een week of drie eerder begonnen. Het was tien uur ’s avonds en AJ was tot laat gebleven om personeelsverslagen te lezen. Hij zat in zijn kantoor toen het licht uitging; er was een stroomstoring. Hij en de aanwezige onderhoudsman hadden wat zaklampen gezocht en waren er al snel achter wat het probleem was: kortsluiting in een wasdroger in de wasruimte. De meeste patiënten merkten er helemaal niets van; ze sliepen bijna allemaal en degenen die nog wakker waren, hadden het amper in de gaten. Binnen veertig minuten was het licht weer aan en was alles normaal. Behalve bij Zelda. Ze was in haar kamer op de afdeling Paardenbloem en toen het licht weer aanging, gilde ze zo hoog dat AJ eerst dacht dat er een alarm in werking was gesteld toen de stroomstoring was opgeheven. Het personeel was eraan gewend dat Zelda gilde en klaagde, zodat het even duurde voor iemand naar haar toe ging. Ze waren erachter gekomen dat ze handelbaarder was als ze de tijd kreeg zich af te reageren. Die beslissing pakte dit keer faliekant verkeerd uit. Toen AJ en de andere verplegers eindelijk bij haar gingen kijken, waren ze niet de eersten. De deur stond open en de directeur van de kliniek, Melanie Arrow, zat op het bed en had Zelda’s handen vast alsof het broze eieren waren. Zelda droeg een nachtjapon en er lag een handdoek over haar schouders. Haar armen zaten vol bloed en ze trilde en huiverde. Ze huilde. De moed zonk AJ in de schoenen. Ze hadden veel sneller gereageerd als ze hadden geweten dat er echt iets aan de hand was.
En vooral als ze hadden geweten dat de directeur aanwezig was en getuige was van het drama. Van haar gezicht was duidelijk af te lezen dat ze niet gelukkig was met de situatie. Helemaal niet.
‘Waar bleven jullie?’ Haar stem klonk beheerst. ‘Waarom was er niemand op de afdeling? Staat dat niet in het protocol? Dat er op elke afdeling iemand aanwezig moet zijn?’
Als de oorzaak van het overlijden van een bewoonster van de tbs-kliniek door artsen niet kan worden vastgesteld en een bewoner wordt ontslagen die eigenlijk helemaal niet ontslagen had mogen worden omdat hij uiterst gevaarlijk is, roept AJ de hulp in van inspecteur Jack Caffery. Deze is zojuist begonnen aan een laatste poging het lichaam van de vermiste Misty Kitson te vinden zodat haar moeder Jacqui kan beginnen met het verwerken van het verlies van haar dochter. Hij heeft hierbij de hulp ingeroepen van Flea Marley en haar duikteam. Jack Caffery heeft daar zo zijn redenen voor.
Mo Hayder heeft een voorliefde om in haar boeken de duistere kant van de menselijke natuur te ontrafelen en expliciet te beschrijven wat de gevolgen zijn wanneer psychopaten ongehinderd hun gruwelijke ideeën tot uitvoer kunnen brengen. Zij doet dat vaak op een dusdanig indringende wijze dat enkele critici haar daarover hebben aangevallen. Ook in Poppenspel komt een aantal van deze typisch mo-hayderiaanse scenes voor, zij het niet zo heftig als bijvoorbeeld in het boek Tokyo. Het is een manier van schrijven die misschien niet altijd wordt gewaardeerd maar waarin Mo Hayder wel heel erg goed is en waarvoor zij ook wordt geprezen.
Poppenspel is in de tegenwoordige tijd geschreven en kent een groot aantal korte hoofdstukken. Deze schrijfstijl wordt meestal gebruikt om vaart in het verhaal te brengen en Mo Hayder slaagt daar goed in. Er wordt in het begin een aantal personages geïntroduceerd die op het eerste gezicht niets met elkaar te maken lijken te hebben maar dat is slechts schijn. Na deze introductie komt het verhaal goed op gang en ontwikkelt zich een intelligent in elkaar gezet plot. Het verhaal is vanaf het begin spannend en die spanning neemt alleen maar toe naarmate de overtuigende en verrassende ontknoping nadert.
De zoektocht naar Misty is de tweede verhaallijn en is eigenlijk een voortzetting van de thriller Huid waarin Misty verdwijnt en nooit werd gevonden. Wie dit boek gelezen heeft, weet wie er voor de dood van Misty verantwoordelijk is en ook dat Jack Caffery dat donkere geheim kent. Deze lijn wordt eigenlijk een verhaal in het verhaal. Het is interessant om te zien hoe de relatie tussen Jack Caffery en Flea Marley zich verder ontwikkelt maar het voegt verder aan het beklemmende verhaal over Beechway, waanvoorstellingen, een succubus, een gestoorde gek die poppetjes maakt en andere verontrustende zaken niets toe. Storend is het echter ook niet.
Na een paar boeken zoals o.a. Duivelswerk, Ritueel en Huid die bij critici in minder goede aarde vielen, is het goed om te zien dat Mo Hayder met Poppenspel de weg omhoog weer lijkt te hebben gevonden. Het is een overtuigend en spannend boek en bevat alle elementen die er een goede thriller van maken: intelligente opbouw, spanning, interessante, goed uitgewerkte personages, plotwendingen en een beangstigende atmosfeer. Een sterk en soms eng verhaal waarin niets is wat het lijkt.
****
Engelse titel: Poppet
Vertaling: Yolande Ligterink
Uitgeverij: Luitingh-Sijthoff – Amsterdam
ISBN: 978 90 245 6060 8
© 2013 Joop Liefaard
Deze recensie verscheen eerder bij Crimezone.nl, de site voor en door thrillerfans.
Meer berichten over Mo Hayder.
De Engelse titel van de laatste misdaadroman van Mo Hayder is Gone. Het is een boek waarin de figuur van de Wandelaar opnieuw zijn intrede doet nadat hij ook een rol speelde in de twee vorige misdaadromans, Ritueel en Huid. Door sommigen wordt dan ook naar deze boeken verwezen als de Wandelaar-serie.
Een man met kerstmannenmasker op steelt op klaarlichte dag een auto nadat hij de bestuurster ervan heeft neergeslagen. Hij gaat er met hoge snelheid vandoor terwijl het vierjarige dochtertje van de vrouw nog op de achterbank zit. Rechercheur Jack Gaffery stelt de familie gerust. Dit soort dingen gebeuren wel vaker. Als de dief van de auto het meisje ontdekt, zal hij haar wel uit de auto zetten, is zijn ervaring. Maar dat gebeurt niet en als het kind ook de volgende dag nog niet gevonden is, is er sprake van een ontvoering en gaat Jack Caffery met zijn team aan de slag om het meisje op te sporen.
Rot is het derde op zichzelfstaande boek dat Mo Hayder heeft geschreven, d.w.z. dat het boek niet draait om de figuren van inspecteur Jack Caffery en zijn getroebleerde collega Flea Marley.
Het eerste was Tokyo, dat in mijn ogen behoort tot de beste boeken die Mo Hayder heeft geschreven. Het tweede was het tegenvallende Duivelswerk.
In Rot maken wij kennis met de zussen Zoë en Sally Benedict. Gebeurtenissen uit hun jeugd hebben er toe geleid dat de zussen van elkaar vervreemd zijn en nauwlijks contact met elkaar hebben. Sally leidt een uiterst aangenaam leven. Zij is getrouwd met een rijke man en zij heeft een leuke dochter Millie. Als echter de echtgenoot Sally inruilt voor een ander ontstaan de problemen. Om in haar onderhoud te kunnen voorzien gaat Sally huizen schoonmaken en door dit werk komt zij in contact met David Goldrab, een zeer bedenkelijk figuur in de porno-industrie. Hierdoor komen Sally en Millie in grote problemen.