Rachel Joyce schreef in 2012 de roman De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry. Een hoog geprezen roman over een man die een voetreis maakt van honderden kilometers om een vrouw te bezoeken die in een hospice op sterven ligt. Queenie Hennesy met wie hij lang geleden heeft samengewerkt en die hij in 20 jaar niet meer heeft gezien. Zij blijft in deze roman wat op de achtergrond. Het liefdeslied van Queenie, de derde roman van Rachel Joyce is daarentegen helemaal gewijd aan deze geweldige vrouw.
Queenie is opgenomen in een hospice Sint Bernadine in Berwick-upon-Tweed. Zij heeft kanker en een gedeelte van haar gezicht is daardoor aangetast. Ze kan niet meer praten en heeft niet lang meer te leven. Twintig jaar geleden is zij hals-over-kop vertrokken uit de stad waar ze met Harold Fry in een bierbrouwerij werkte. Zij heeft nooit kunnen uitleggen waarom ze zo overhaast is vertrokken. Toch wil ze haar verhaal vertellen. De Franse non Mary Inconnu helpt haar bij het schrijven van deze bijzondere liefdesgeschiedenis. De tijd dringt want ze weet dat Harold Fry naar haar onderweg is en ze wil hem haar verhaal laten lezen voordat zij elkaar weer ontmoeten.
‘Het spijt me dat ik vanochtend zo laat ben,’ zei zuster Mary Inconnue, ‘maar ik moest een plant naar een vriendin brengen en bij het in- en uitstappen van de bus leverde dat nogal wat problemen op.’ Ze ritste haar windjack open en hing die over de rugleuning van de stoel.
Ik schudde ongeduldig mijn hoofd, maar ze vervolgde: ‘Het was spitsuur. Stelt u zich eens voor, een non in de bus met een mirte in een pot.’ Zuster Mary Inconnue maakte haar leren koffertje open en zette de schrijfmachine op haar schoot. ‘Waar gaan we vandaag over schrijven?’ zei ze.
Ik dacht aan alles wat zij had gedaan terwijl ik alleen maar hier had gelegen en me had laten verzorgen. Het licht voor het raam was helder ijsblauw. Buiten vroor het waarschijnlijk, misschien de laatste keer van het jaar. In gedachten zag ik mijn wrakhoutfiguren vol glinsterende kristallen. Ik dacht aan de kristallen op de bladeren en grassprieten. De top van het klif die even blauw glansde als de baai eronder. Ik werd overmand door verdriet. Ik haal nooit het einde van mijn brief, dacht ik. Voor mij ligt een enorm verhaal en de waarheid is zo ingewikkeld. Als iets gebroken is, moet je het weggooien.
Ik wil hier niet zijn, krabbelde ik. Ik wil in mijn zeetuin zijn.
Zuster Mary Inconnue las mijn opmerking en zweeg. Ze hield haar hoofd schuin alsof ze naar iets luisterde wat even buiten mijn bereik was. Toen zei ze: ‘Ik vind altijd dat het helpt om de dag te beginnen met het doen van iets kleins en alledaags. Ik heb ooit een zakenman gekend, een zeer vermogend iemand, die elke ochtend hout ging sprokkelen. Volgens hem hielp hem dat om later op de dag allerlei conflicten te vermijden. En ik heb ook een vriend die met zijn hond langs de zee gaat lopen. Tja, ik besef dat hout sprokkelen en de hond uitlaten niet aan de orde zijn, maar u zou een gedicht uit uw hoofd kunnen leren. Of wat rugoefeningen doen. Het is goed om van die kleine, dagelijkse dingen te doen. Wat wordt het voor u, Queenie?’ Zuster Mary Inconnue liet haar blik door de kamer gaan.
In het nawoord bij deze aangrijpende roman zegt Rachel Joyce: “Ik blijf erbij dat ik geen vervolg heb geschreven op De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry. En evenmin een voorloper. Ik heb een boek geschreven dat naast Harold Fry staat. Zo moeten ze ook gezien worden – zij op de passagiersplaats, hij achter het stuur. Naast elkaar. Ik zou dit boek een metgezel noemen.” Je kunt het boek lezen zonder De onwaarschijnlijk reis te hebben gelezen. Verwijzingen naar wat zich in het verleden tussen Harold en Queenie heeft afgespeeld worden uiterst subtiel in de juiste context geplaatst.
Je zou vermoeden dat het verhaal over een ernstig zieke vrouw die op sterven ligt heel zwaar en donker zal zijn maar dat is niet het geval. Natuurlijk ontkomt Rachel Joyce er niet aan om over de dood te schrijven want Sint Bernadine is het eindstation van Queenie, meneer Henderson, Barbara, Finty en Koning BlingBling maar de manier wordt zij de personages beschrijft en de interactie tussen hen geeft het verhaal een aangename luchtigheid. Het zijn gewone mensen die bijzonder worden door hun kijk op het leven en die je hart stelen.
Dit is een roman over liefde, vriendschap, het verlangen naar vergeving en bovenal over menselijke waardigheid. Prachtig geschreven in een elegante en intense schrijfstijl. Een boek met een volstrekt onverwacht einde dat je vol raakt en diep ontroert.
Het liefdeslied van Queenie is een roman van hartverwarmende schoonheid.
Engelse titel: The love song of Miss Queenie Hennesy
Vertaling: Hien Montijn
Uitgeverij: De Bezige Bij – Amsterdam
ISBN: 978 90 234 9024 1
© 2016 Joop Liefaard